Pangi / Pange

Pangi or Pange means rice flat bread which is wrapped and cooked in banana leaf. This is one more our Konkan special recipe. The banana leaves give a wonderful flavor to this bread.
This is made by different ways....
1. Sweet Pangi - is made with ripe banana or cucumber. (I have given this recipe here.)
2. Savory Pangi- which is made with green chili, cumin seeds, coriander leaves etc.
3. Plain Pangi- which is served with curry or chutney as a roti.

As our family tradition, we are made this in ganesh festival especially on the day when Gauri Mata arrives.

Ingredients:

• Rice flour- ½ cup
• Fine semolina/ barik rava- 1 tbsp
• Jaggery- ¼  cup or as your likes
• Nutmeg powder- a pinch
• Ripe bananas- 2 
• Pure ghee- 1 tbsp
• Salt- a small pinch
• Banana leaves- for wrapping 

Method:

• Grate jaggery and dissolve in very little water.
• Mash the bananas well.
• Combine banana mash, nutmeg powder, salt, rava and rice flour. Mix well.
• Add jaggery water and knead well. Use water if needed. The dough should not be too thick or too loose.  
  
• Add ghee and knead again. Rest this dough for 30 minutes.
• Knead dough again and divide into 3 parts.
• Heat a griddle/tawa or pan.
• Take one banana leaf. Using wet hand, spread the dough into a circle using your fingers. The disc should be even and not too thick. You can make more thin. 
  
• Fold the leaf and make a parcel.  
  
• Shift the parcel on the preheated tawa. Cover with a lid. 
  
• Let it cook on medium flame for about 2-3 minutes or till the banana leaf underneath appears roasted/burnt.
• Flip the banana leaves parcel using a tong and cook on the other side. Then carefully put out the pangi from the banana leaf.
  
• Serve hot with pure ghee and milk.

पानगे/पानगी

कोकणात पानगे/पानगी आणि पातोळे हे दोन पदार्थ केले जातात. हे दोन्ही पदार्थ पूर्णपणे वेगळे आहेत. पानगे सुद्धा वेगवेगळ्या प्रकारे केले जातात.
एक प्रकार म्हणजे केळ किंवा काकडी वापरून बनवलेले गोड पानगे, दुसरा प्रकार म्हणजे  जिरे, मिरची, आलं चे वाटण लावून बनवलेले तिखट पानगे आणि तिसरा प्रकार म्हणजे भाकरीप्रमाणे  ना गोड ना तिखट, चटणी किंव्हा कुठल्याही रश्यासोबत खायचे.
आज मी त्यातला गोड प्रकार दाखवणार आहे. गौरीचे आगमन झाल्यावर त्या संध्याकाळी नैवेद्यात हे पानगे आमच्याकडे बनवतात.  
केळीच्या पानात भाजल्याने पानग्यांना एक छान सुवास येतो.

साहित्य:

• तांदूळ पीठ- १/२  कप
• रवा- १ टेबलस्पून
• गुळ- १/४  कप किंवा आवडीप्रमाणे कमीजास्त
• जायफळ पूड- चिमूटभर
• पिकलेली केळी- २
• मीठ- एक छोटी चिमूटभर
• साजूक तूप- १ टेबलस्पून
• केळीची पाने- गुंडाळण्यासाठी

कृती:

• गुळ हाताने मोडून किंवा किसून घ्या.  आणि अगदी थोड्याश्या पाण्यात विरघळून घ्या.
• केळ कुस्करून घ्या.
• त्यात रवा, तांदुळाचे पीठ , मीठ घालून व्यवस्थित कालवून घ्या.  
• नंतर त्यात गुळाचे पाणी टाकून मळून घ्या. तूप टाकून पुन्हा मळून घ्या. कणिक फार घट्टही नको आणि सैलही.
• अर्धा तास हे कणिक झाकून ठेवा.
• अर्ध्या तासानंतर पुन्हा मळून त्याचे ३ ते ४ गोळे करा.
• पाण्याचा हात लावून केळीच्या पानावर भाकरीप्रमाणे थापून घ्या. खुप जाड थापू नका. (माझ्या सासूबाई फार पातळ थापत नाहीत पण तुम्ही आमच्या पानगीपेक्षा पातळ थापले तरी चालेल.)
• पानगा थापून झाला कि पण दुमडून त्याचे पाकीट बनवावे.
• हे पाकीट गरम तव्यावर झाकण ठेवून २-३ मिनिटे भाजून घ्यावे.
• नंतर दुसऱ्या बाजूने २-३ मिनिटे भाजून घ्यावे. केल्याचा 
• भाजून झाल्यावर पानातून हलकेच सोडवावे.
• गरम गरम पानगे साजूक तूप आणि दुधाबरोबर खायला द्यावेत.  

टीप: आम्ही एकदा तांदुळाच्या पीठाऐवजी गव्हाचे पीठ आणि चिमूटभर बेकिंग पावडर वापरून पानगे केले होते. छान झाले होते.