Bhogichi Bhaji ~ Maharashtrian Style Mix Vegetable for Bhogi

Bhogi is a day before Makar Snakrati. On this day we preapare this Mix Vegetable Sabzi in Maharashtra known as 'Bhogichi Bhaji'. In winter, lots of veggies are easily available in India. In this recipe, we use generous quantity of sesame seeds which are very healthy and essential during cold days. This mix vegetable is served bajra roti, mung dal khichadi, spicy sesame chutney and hot kadhi. Warm up your body and mind in this winter with this very healthy and delious dish!

Ingredients: 

Veggies:-

• Brinjal/eggplant pieces- ½ cup 
• Carrot, peeled & chopped - ¼ cup 
• Potato, peeled & chopped -½ cup 
• Ivy gourds/ Tendali- ¼ cup 
• Fresh green chana/ ole harbare- ¼ cup 
• Fresh green tuvar- ¼ cup 
• Fresh green val or pavate- ¼ cup 
• Green peas - ¼ cup 
• Ghevada, devained & chopped - ¼ cup 
• Fresh/tender peanuts- ¼ cup 
• Drumsticks,peeled & chopped- 6 pieces of 3 inches 
• Sugarcane, peeled & chopped- 3 pieces of 1 inch 
• Ber/ Bor (Indian Zizyphus) - 5 to 6 
• Fresh coriander- a handful

Other:-

• Peanuts, roasted- 1 tbsp
• Sesame seeds, roasted- 1 tbsp + 1 tsp
• Dry coconut, grated & roasted- 1 tbsp
• Goda masala or Kala masala- 1 tbsp 
• Red chilly powder - 1 tsp or to taste
• Mustard seeds/rai- 1 tsp
• Cumin seeds/ jeera- 1 tsp
• Turmeric powder- ½ tsp
• Asafetida (Hing) - ¼ tsp
• Salt to taste
• Tamarind thick pulp- 1 tsp or to taste
• Gud/ Jaggery- a pinch or to taste 
• Oil - 4 to 5 tbsp

Method:

• Cut, peel and wash all the veggies.
• Dry roast 1 tbsp sesame seeds until it gets golden brown color. Let them cooled.
• Combine sesame seeds, roasted dry coconut and roasted peanut in blender and blend into powder.
• Heat oil in a pan. Add mustard seeds, cumin seeds and when they start spluttering, add hing, turmeric, red chili powder. Add some water to prevent burning this tempering. 
• Add potato, fresh chana, fresh val/pavta, green peas, green tuvar and peanuts. Mix well. Cover and cook for 5-6 minutes over low heat. 
• Then add sugarcane, drumsticks, brinjal and carrot. Mix well. Add some water if necessary. Cover and cook over low heat. Stir occasionally.
• Once vegetables are almost cooked, add salt, ber, tamarind juice, gud and goda masala. Mix well with soft hand. Cover and cook for 1-2 minutes. Sprinkle some water if necessary. 
• Add ground powder and coriander. Sprinkle 1 tsp of roasted sesame seeds on it. Mix well and switch of the gas
• Serve with hot Bajra bhakri/roti with sesame seeds on it. Apply some ghee or homemade white butter on it.

Tips:

• You can also add radish/mula, val papadi or other winter veggies.
• You can add fresh coconut insted of dry coconut. Just add in curry in the end with coriander.
• This mix vegetable has not too much gravy. Keep little gravy, adjust the water according to this. 

• Mugachi khichadi...click here for recipe.
• Kadhi.....click here for recipe.

भोगीची भाजी

नव्या वर्षाचे स्वागत केल्यावर येणारा पहिला सण मकरसंक्रात ! महाराष्ट्रात मकरसंक्रातीच्या आदल्या दिवशी भोगी साजरी केली जाते. भोगीच्या दिवशी अनेक प्रकारच्या भाज्यांची एकत्र भाजी केली जाते…हीच ती भोगीची लेकुरवाळी भाजी.  

संक्रांतीच्या सुमारास म्हणजेच जानेवारी महिन्यात भाजीपाला व फळे मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असतात. हेमंत ऋतूचे हे दिवस हे मस्त थंडीचे असतात. या काळाला धुंदुर मास असही म्हणतात. याकाळात नैसर्गिकरित्या खूप भूक वाढते, पचनशक्ती सुधारते तसेच खाल्लेले अन्न शरीरालाही लागते. त्यामुळे  थंडीमध्ये पोषक ठरतील, असे पदार्थ केले जातात.
बाजरी उष्ण असल्याने ती हिवाळयात खाणे अधिक हितकारी आहे. बाजरी ही बलकारक, उष्ण, अग्निदीपक, कफनाशक असते. त्यामुळे भोगीच्या भाजीसोबत बाजरीची भाकरी बनवावी. थापताना वरून तीळ लावावेत. 

तीळ आणि शेंगदाणे स्निग्ध असल्याने शरीरातील, त्वचेतील रुक्षपणा कमी करण्यास मदत करतात. यासोबत दुध, तुप, दही , लोणी, ताक यासारख्या पदार्थांचे मोठया प्रमाणात सेवन करावे.

साहित्य:

• वांग्याच्या फोडी - १/२ कप
• बटाट्याच्या फोडी-  १/२ कप 
• तुरीचे दाणे - १/४ कप 
• मटारचे दाणे - १/४ कप 
• वालाचे/पावट्याचे दाणे- १/४ कप 
• ओल्या हरभऱ्याचे दाणे - १/४ कप 
• ओले शेंगदाणे/भुईमुग- १/४ कप 
• गाजराचे तुकडे - १/४ कप 
• घेवडा, सोलून मोडलेला - १/४ कप 
• शेवग्याचे ३ इंचाचे तुकडे, सोलून  - ६ नग 
• तोंडली- १/४ कप 
• पिकलेली घट्ट बोरे - ५ ते ६ नग *
• उसाचे १ इंचाचे तुकडे, सोलून- ३
• कोथिंबीर- मुठभर  
• सुके खोबरे, किसून भाजून- १ टेबलस्पून 
• तीळ - १ टेबलस्पून + १ टीस्पून 
• शेंगदाणे, भाजून सोलून-  १ टेबलस्पून
• चिंचेचा घट्ट कोळ - १ टीस्पून 
• गूळ - चिमुटभर 
• काळा मसाला / गोडा मसाला - १ टेबलस्पून
• मिरची पूड / लाल तिखट - १ टीस्पून किंवा आवडीप्रमाणे 
• मोहरी - १ टीस्पून 
• जिरे- १ टीस्पून 
• हिंग - १/४  टीस्पून 
• हळद - १/२ टीस्पून 
• मीठ - चवीनुसार
• तेल - ४ ते ५ टेबलस्पून

कृती: 

• सगळ्या भाज्या चिरून-निवडून व धुवून घ्याव्यात. 
• तीळ खरपूस भाजावेत. थंड झाल्यावर तीळ, शेंगदाणे व सुके खोबरे एकत्र वाटून घ्यावेत. 
• तेल तापवून त्यात मोहरी, जिरे, हिंग, हळद फोडणी करावी. 
• त्यात मिरची पूड घालून लगेच थोडे पाणी टाकावे. 
• त्यात तुरीचे, मटारचे दाणे, हरभऱ्याचे दाणे, पावट्याचे दाणे, शेंगदाणे घालून ५ मिनिट मंद आचेवर वाफवावे. 
• नंतर गाजर, वांगे, घेवडा, उस आणि शेवगा घालून शिजवावे. जरुरीप्रमाणे पाणी घालावे. मध्ये मध्ये हलवावे. 
• भाज्या शिजत आल्या की त्यात बोरे, कोथिंबीर, तयार केलेला कूट, काळा मसाला, चिंचेचा कोळ, गुळ आणि मीठ घालून मिक्स करावे. जरूर असल्यास पाणी शिंपडावे. एक वाफ आणावी. 
• गरमागरम बाजरीच्या भाकरीबरोबर भाजीचा आस्वाद घ्या. शिवाय जोडीला मुगाची खिचडी, ताकाची कढी आणि तीळाची झणझणीत चटणी हवीच. 

टिपा: 

• भाजीला फार रस्सा ठेवायचा नाही, अंगाबरोबर रस्सा ठेवा.   
• ज्या भाज्या आवडत असतील आणि उपलब्ध असतील त्या वापरा, आवडत नसतील त्या वगळा. भाज्यांचे प्रमाण आपल्या आवडीनुसार बदलावे.
• वालपापडी व मुळ्याचे तुकडे पण घालू शकता. 
• सुक्या खोबऱ्याऐवजी खवलेले ओले खोबरे पण वापरू शकता. अगदी शेवटी कोथिंबीर बरोबर वरून घालावे.